‘Ayakkabının yüzde 70’ini yapıyoruz yüzde 10’unu alamıyoruz’
Manisa’da iş bırakan sayacılar,
ayakkabının yüzde 70’ini yaptıkları halde toptan fiyatındaki satışın yüzde
10’unu bile alamadıklarını dile getirdi.
Metehan UD / Evrensel - İzmir
Birçok kentin ardından Manisa
Ayakkabıcılar Sitesi’nde çalışan sayacılar da parça başı ücretlerinin
arttırılması, solüsyon ve iplerin imalatçılar tarafından tedarik edilmesi ve
kayıt dışılığın son bulması talebi ile üretim yapmayı durdurdu.
Manisa’daki Sayacıların büyük bir
kısmı iş bırakmaya katılırken, 1 hafta içinde sonuç sağlanamazsa sayacılar
eylemlerini sürdürecek. 10 yıla yakın süredir aynı ücrete üretim yaptıklarını
dile getiren sayacılar bütün imalatçılar en az yüzde 50 zam yapmadan iş başı
yapmayacak. Sayacı temsilcileri ile büyük ayakkabı firmalarının sahiplerinin
önümüzdeki günlerde görüşme yapması bekleniyor.
20 yıllık sayacı ustası Murat
Yıldırak, “Emeğimizin hakkı için birlik, beraberlik içinde hareket edeceğiz,
haklarımızı alana kadar. Bir arada olursak alamayacağımız hiçbir hakkımız yok.
Mağazada 400 liraya satılan ayakkabıyı 4 liraya dikiyoruz. Artık bu paraya
çalışmak istemiyoruz. Ayakkabının yüzde 70’ini ben yapıyorum ama toptan fiyatı
üstünden yüzde 10’unu alamıyorum. Malzemeye, dükkân kiralarına yüzde yüz zam
geldi ama bize zam yapılmadı. Sayacı arkadaşlarım para kazanamadığı için birer
birer mesleği bıraktı. Sayacılar, elektrik su faturalarını ödeyemecek duruma
geldi. Artık mülk sahipleri de sayacılara dükkân vermiyor. Bunlardan dolayı
sayacılık Manisa’da yok olmaya yüz tutmuş durumda” dedi.
‘DERNEK KURMAYA KARAR VERDİK’
22 yıllık saya utası Faysal Aslan da
Sayacılığın sahipsiz bir meslek haline geldiğini ifade ederek şunları söyledi:
“Biz bu mesleği sürdürememekteyiz. Fiyatlarımız çok düşük. Türkiye genelinde Sayanın
bir alt taban fiyatı olması lazım. Bugünün şartlarında asgari ücretin altında
çalışıyoruz. Çoğu arkadaşımızın iş güvencesi yok. Mesleğimize yeni işçiler
yetiştiremiyoruz. Tüm ustalar tek başına çalışmak zorunda kalıyor. Bu meslek
tek başına da yapılacak bir iş de değil. Bir alt tabanımız olsa her şey daha
düzenli olur. Odamız da bizim sorunlarımızla ilgilenmedi çünkü onlar
imalatçıları temsil ediyor. Bundan dolayı sayacı derneği açmaya karar verdik.
Örgütümüz olmadığı için sahipsiz kaldık. Dernek kurarsak daha iyi şartlarda
çalışırız.”
‘ASGARİ ÜCRETİN DE ALTINDA
KAZANIYORUZ’
19 yıllık saya ustası Melih Ay da Sayacılığın
çalışma şartlarının çok zor olduğunu belirterek
“Sabah sekizde dükkâna geliyoruz. 11’de evime gidiyorum. Malzeme
masraflarını çıktığımızda aldığımız para asgari ücretin de altına düşüyor. Bu
sadece benim değil bütün Sayacıların sorunu. Bana ‘Kazanamıyorsan yapma’ diyor.
Ben bu mesleği yapmayıp da ne iş yapacağım? Benim elimden başka iş gelmiyor.
Elimde sanatım var. 10 sene önce 6.75’e bot dikiyordum, bugün daha ağır
modelini daha düşük fiyata dikiyorum. Ben çocuğumu hafta sonundan hafta sonuna
görüyorum. Ben bunları yaşamak zorunda mıyım, benim sosyal hayatım böyle mi
geçecek? Yeri geldi bu meslekte 3 ay da çalışmadık 4 ay da. Gerekirse şimdi de
çalışmayacağız. Birlik olursak hakkımızı alırız” dedi.
‘SAĞLIK PROBLEMLERİMİZ DE ÇOK’
Ayakkabı yapımı sırasında kullanılan
solüsyon çok sayıda Sayacıda meslek hastalığı yaratmış durumda. Bunlardan biri
de 20 yıllık saya ustası Ömer Aydın. Solunum yollarında sorun yaşayan ve iki
defa ameliyat olan Aydın şunları söyledi: “Kimyasal madde ile çalıştığımız için
sağlık problemlerimiz çok. Doktor bu mesleği yapmaya devam edersem bir kez daha
aynı sorunlarla karşılaşacağımı söyledi ancak benim yapabilecek başka bir
mesleğim yok. Çalışmak zorundayım. Yakın zamanda bir kez daha ameliyat olmam
lazım. Bir talebimiz de işçi sağlığı önlemlerinin imalatçılar tarafından
sağlanması.”
68 yaşında olan Arif usta da 10
yaşından beri bu işte çalışıyor. Emekli olduğu halde yaşadığı ekonomik
sorunlardan dolayı tekrar çalışmak zorunda kalan Arif usta da “15 seneki
ücretle şimdiki aynı. Oğlum kendi sigortasını dahi yapamıyor. Meslekte durum
çok kötü. İmalatçılar kazancımızı asgari ücrete endeksleyerek hesaplıyor. Sabah
7’den gece 11’e kadar çalışıyoruz. Bunu hesaplamıyorlar. Bir makine parçası değiştirdik
mi haftalık gidiyor. 20-25 sene öncesinde sayacılar bu şekilde iş bıraktı,
kazanım elde ettiler. Öncesinde yazın ayrı, kışın ayrı zam yapılırdı. Şimdi zam
istiyoruz vermiyorlar” dedi.
KADIN SAYACI: ÇOCUKLARLA GÜNÜMÜZ
BURADA GEÇİYOR
Uğur ÖKDEMİR -Bursa
Bursa Ayakkabıcılar Sitesinde de
sayacılar, parça başı ücretlerinin arttırılması ve sosyal güvencelerinin
sağlanması talepleri ile bir hafta iş bırakma eylemi başlattı. Bursa’da
sayacılık yapan Aslı Özgen, iki çocuğunun da okuldan çıktıktan sonra sitede
zaman geçirdiğine dikkat çekiyor.
8 yıldır bu işi yaptığını söyleyen
sayacı Aslı Özgen, “İki çocuğum var. Onlar da benimle birlikte bu sitede zaman
geçiriyor. Biri 3’e diğeri 6’ya gidiyor. Okuldan sonra buraya yanıma geliyorlar
mecburen. Biz burada emek veriyoruz ama hakkımızı alamıyoruz. 8 senedir zam
almıyoruz. Bütün günümüz burada geçiyor ve her gün tavuk yemekten içimizden
civciv çıkacak neredeyse. Evde yemek bile yapamıyorum. Sabah 7’de gelip 11’de
eve gidiyorum. Cumartesi pazar yok hep buradayız” dedi.
Sosyal güvencelerinin olmadığını
ifade eden Özgen, “Hiçbir hakkımız yok açıkçası. Bizlerin de hakkı değil mi
tatile çıkmak? Bırakın tatile çıkmayı pikniğe bile gidemiyoruz. O bile bize
lüks olmuş durumda. Durumumuz içler acısı ama bu hale gelmesinde bizlerin de
payı var. Zamanında 3 TL’ye dikerken diğeri ‘Getir ben 2 TL’ye dikerim’ diye
diye kendimizi bitirdik. Artık bu şekilde yapmamalıyız. 8 senede her şeye zam
geldi kullandığımız iğneye bile zam gelirken bize bir türlü gelmedi. Hafta
sonları malzemeciye borcu ödememek için kaçıyoruz. Nereye yetiştirelim biz de
bilmiyoruz” diye konuştu.
Her yerde olduğu gibi Bursa’da da
Suriyeli Sayacılara rastlanıyor. Başta, ‘Suriyeliler geldi işimizi aldılar’
dendiğini belirten bir Suriyeli sayacı, “Ama hepimizi eziyorlar, bunu sonradan
da olsa anladık ve bugün birlikte mücadele ediyoruz. Biz savaştan çıktık ama
daha büyük bir savaşa girdik şu an. Ekonomik savaş veriyoruz. Bizlere
Suriyelilerin zam isteme hakkı yok diyorlar. Ama çalışırken aynı işi yapmamızı
bekliyorlar. Bugün Türkiyeli ve Suriyeli saya işçileri olarak ortak hareket
ediyoruz. Bizi birbirimize karşı kullanmalarına artık izin vermeyeceğiz. Şimdi
dernek kuruyoruz ve bu dernekte biz Suriyeliler de olacak” dedi.
Sitede daha önce 300’e yakın
sayacının bulunduğunu ancak zamanla bir kısmının mesleği bıraktığını dile
getiren bir sayacı da şunları söyledi: “Şu an 200 civarında usta var. Bunların
yanında çalışanları da saydığında 1000’in üzerinde oluyor çalışan sayısı. Artık
kimse çalışmak istemiyor. Eskiden birbirimizin sıkıntısını çözerdik. Ama
zamanla aldığımız ücretler azaldı, herkes geçim derdine düştü. Bırakın
birbirine yardım etmeyi birbirinin işini kapma noktasına geldik. Selam vermez
olduk neredeyse birbirimize.
MANİSA SAYA İŞÇİLERİ KONUŞUYOR!
https://youtu.be/uVyEY-rNRzs
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder